آموزش و پرورش مالزی قاسم عبدالله نتاج

:مالزی

ساختار آموزشی

از آنجائیکه آموزش، در زمرة  اولویت‌های اساسی دولت مالزی می‌باشد از این رو سالانه مبالغ کلانی از بودجه ملی به اهداف آموزشی این کشور اختصاص می‌یابد.تحصیل در مقاطع ابتدائی و متوسطه برای کلیه دانش‌آموزان رده های سنتی 7 تا 17 سال رایگان می باشد. سن ورود به سال اول ابتدائی  7 سالگی است . سن فارغ التحصیلی دانشگاهی نیز، 22 سالگی است . بالغ بر 97%‌ کودکان رده سنی 7 سال مالزیایی در سیستم آموزشی دولتی، مشغول به تحصیل می‌باشند .نرخ افراد باسوادکشور مالزی بالغ بر ،‌ 93% می‌باشد که از جمله بالاترین ارقام افراد با سواد دنیا، به شمار می آید. در آینده‌ای نه چندان دور دولت مالزی به اجباری سازی  آموزش ابتدائی  برای کودکان مالزیایی مبادرت خواهد کرد .

نظام آموزشی مالزی تمامی مقاطع آموزشی از مقطع پیش دبستانی تا مقطع آموزش عالی را به شرح ذیل تحت پوشش قرار می‌دهد:

- آموزش پیش دبستانی از سن 5 سالگی ( برای 2تا 3 سال )

- آموزش ابتدائی از سن 7 سالگی ( برای 5 تا 7 سال )

- آموزش متوسطه مقدماتی  از سن 13 سالگی ( برای 3سال )

- آموزش متوسطة تکمیلی، از سن 16 سالگی ( برای مدت 2 سال )

- آموزش کالج ، یا مقطع ششم،‌ از سن 18 سالگی ( برای مدت 1 تا 5/1 سال )

آموزش عالی

ـ دورة کارشناسی ، از 20 سالگی ( برای 3 تا 5سال )

ـ دورة کارشناسی ارشد و دکتری ( به مدت 1 تا 5 سال )

در نظام آموزش مالزی، مؤسسات دولتی و  مؤسسات خصوصی مشارکت دارند. آموزش دورة ابتدائی و متوسطه در بخش دولتی رایگان می‌باشد،‌  بخش اعظم آموزش ابتدائی و متوسطه برای کودکان مالزیایی توسط مدارس دولتی یا عمومی تأمین می‌گردد، لیکن بخش خصوصی نقش به سزایی در آموزش عالی کشور ایفا می‌نماید،‌اما سطح همکاری بخش خصوصی در مقاطع ابتدائی و متوسطه بسیار اندک است .

برنامه‌های آموزشی ملی مقاطع ابتدائی و متوسطه،‌به آماده سازی دانش‌آموزان جهت شرکت در آزمونهای عمومی مشترک پایان دوره‌های آموزش ابتدائی ؤ مقدماتی و تکمیلی متوسطه  منتهی می گردد.

( زبان مالایایی ) زبان ملی کشور مالزیست. این در حالی است که  یاد گیری زبان انگلیسی  در مدارس اجباری است. در مقابل چند ملیتی بودن کشور مالزی و وجود مدارس مختص به نژادهای غیر مالزیائی به بهره گیری از زبانهای “ ماندارین ” و “ تامیل ” بعنوان زبان‌های آموزشی منجر شده است

:

آموزش ابتدائی

سیاست های آموزشی

سیاست وزارت آموزش در خصوص حوزه آموزش ابتدایی آن است که کلیه مدارس کشور یک نوبته گردد. چرا که مدارس دو نوبته باعث کاهش زمان آموزش، بهم خوردن فعالیت‌های درسی و فوق برنامه و ایجاد کننده مشکلاتی برای دانش آموزان مستقر در مناطق دور افتاده می باشند. این مسئله هم‌چنین بر روند آموزشی و یادگیری تاثیر دارد. طبق آمار بدست آمده طی ژوئن سال 1999 تعداد 1219 مدرسه ابتدایی از مجموع 7164 مدرسه و تعداد831 مدرسه متوسطه از مجموع 1601 مدرسه دو نوبته بوده‌اند.

:

ساختار آموزشی

آموزش ابتدائی عمومی درکشور مالزی به‌معنای آموزش ابتدائی رسمی است که بر فراگیری مهارت‌های خواندن و نوشتن و برخورداری از زیر ساختی مستحکم در ریاضیات و علوم پایه تکیه دارد. طول این دوره 6 سال بوده و کودکان رده های سنی 11-6 سال را دربر می‌گیرد.

گرچه آموزش در مالزی اجباری نیست ،اما رایگان بودن آموزش ابتدائی در مالزی سبب شده است که شاهد ثبت نام و حضور گسترده کودکان رده های سنی 6 تا 11 سال در مدارس ابتدائی دولتی باشیم. علاوه بر این، در قالب برنامه‌های آموزشی مدارس ابتدایی، دست‌یابی به‌ فرصت‌های مساوی آموزشی برای تمامی کودکان مناطق دور افتاده و روستائی میسر ‌‌گردیده است. در این مقطع، دو نوع مدرسه ( دولتی و چند ملیتی) به فعالیت می‌پردازند. وسیله ارتباطی در مدارس ملی کشور،‌ زبان رسمی کشور مالزی، می‌باشد با این حال، یاد گیری زبان انگلیسی در مدارس اجباری است. علاوه بر این زبانهای چینی و تایلندی نیز مورد استعمال می‌باشد. به طور کلی می توان گفت که یاد گیری زبانهای انگلیسی و مالزیایی در زمرة دروس اجباری و یادگیری سایر زبانها در زمرة روی اختیاری این مدارس محسوب می‌شود .

:

اهداف آموزشی

هدف اصلی مقطع آموزش ابتدایی توسعه همه جانبه، متعادل و جامع جنبه های جسمی، احساسی، روحی و فکری دانش آموزان مالزیای است .

از جمله دیگر اهداف آموزشی مراکز آموزش ابتدایی کشور مالزی می توان به موارد ذیل اشاره نمود،

1- تسلط بر زبان مالزیایی به عنوان زبان رسمی کشور

2- تسلط بر مهارتهای اصلی زبان

3- تسلط بر مهارتهای عمومی در زندگی روزانه بهره گیری صیحح از این قبیل مهارتها

4- صحبت کردن، خواندن و نوشتن انگلیسی به عنوان زبان دوم

5- کسب و جستجوی دانش

6- رشد استعداد و خلاقیت دانش آموزان

7- تسلط بر مهارتهای علمی و فنی

8- تقویت حساست دانش آموزان نسبت به افراد و محیط

9- تقویت رشد اعتماد به نفس در دانش آموزان

10- علاقه مندی دانش آموزان به مشارکت در فعالیتهای فرهنگی و فعالیتهای نوع آورانه در راستای فرهنگ ملی

11- توجه به سلامت ، بهداشت و تناسب بدنی دانش آموزان

12- تقویت مهارت دانش آموزان در خواندن و تفسیر قرآن مجید

13- تقویت اعتقاد و ایمان به خدا و انجام مراسم مذهبی در دانش آموزان

14- تقویت و گسترش رفتار شایسته و عمل به ارزشهای والا

15- افزایش نرخ ثبت نامی دانش آموزان از 89/2میلیون نفر طی سال 1998 به 99/2 میلیون نفر طی سال 2003

16- احداث بیش از 7000 کلاس جدید تا پایان سال 2003

17- کاهش نرخ افت تحصیلی دانش آموزان به ویژه دانش آموزان مناطق روستایی و دور افتاده کشور

18- احداث 59 خوابگاه جدید دانش آموزی در مدارس کوچک روستایی در جهت سرویس دهی به 11120دانش آموز روستایی کشور

19- تجهیز 222 مدرسه ابتدایی به سیستم کامپیوتر طی مرحله نخست توسعه برنامه های آموزشی

20- احداث 20 مدرسه ابتدایی مجهز آزمایشگاه کامپیوتر

:

ارزشیابی تحصیلی

2 نوع ارزشیابی رسمی در مقطع آموزش ابتدایی وجود دارد :

از نوع اول تحت عنوان آزمون برآورد مدرسه ابتدایی UPSR یاد می گردد که براساس جنبه های شناختی حول مهارتهای اساسی خواندن ، نوشتن و ریاضیات صورت گرفته و بر موارد درسی چون زبان مالایا ، زبان انگلیسی، علوم و ریاضیات علاوه بر این آزمون برآورد دیگری وجود دارد که بصورت آموزش دینی درخلال فرآیندهای تدریس صورت گرفته و نتیجه در ثبت می شود.

از نوع دوم تحت عنوان برآورد سطح 1= PTSیادمی گردد که در سال1996 برای نخستین بار معرفی شده و به عنوان آزمون استعداد مطرح می باشد مطابق چنین شیوه ای دانش آموزان سال سوم که بر مهارتهای پایه و دانش پایه تسلط دارند از جهش تحصیلی به سال 5 برخوردارمی گردند.شیوه مذکور در راستای سیاست جدید آموزش و پرورش دورة ابتدایی (5 یا7سال) مشتمل می گردد. ارزشیابی دیگری تحت عنوان PKBSارزشیابی بر اساس عملکرد دانش آموزان درمدارس می باشد. مطابق چنین شیوه ای درطول سال تحصیلی فرآیندهای یادگیری و تدریس به منظور ارزیابی پیشرفت دانش آموزان از نظر رشد، مورد بررسی قرار می گیرد .بهره گیری از چنین شیوه ای به معلم کمک می کند تا بنیه علمی دانش آموزان را تقویت نموده و به برنامه ریزی صحیح بپردازد .

سطح یادگیری دانش‌آموزان پایه ابتدایی با برگزاری آزمون PSAT به صورت کشوری سنجیده می‌شود. گفتنی است که این آزمون در پایان دوره ابتدایی در چهار موضع اصلی زبان ملی مالزی، زبان انگلیسی، ریاضیات و علوم برگزار می‌گردد. هدف PSAT سنجش آموخته‌های دانش‌آموزان در خواندن، نوشتن، مهارت‌های علمی و شمارش به زبان مالی یا زبان‌های دیگر (چینی و تامیلی) است.

نتایج آزمون PSAT طی سالهای 1997-1994 جهت اندازه‌گیری میزان یادگیری دانش‌آموزان در سه حوزه اصلی خواندن، ریاضیات و نوشتن در قالب نمودار ذیل مورد استفاده قرار گرفته است.در نمودار ذیل نرخ بالای دانش‌آموزان ماهر در خواندن تا پایان کلاس ششم دوره ابتدایی مشهود می‌باشد. به طورکلی می‌توان گفت که نرخ مذکور هیچ‌گاه پایین‌تر از 90 درصد نبوده است. نکته قابل ذکر این که نرخ موفقیت دختران در خواندن از پسران بالاتر بوده‌ است که این امر خود به دلیل تفاوت بیولوژیک و رشد شناختی بیشتر دانش‌آموزان دختر نسبت به دانش‌آموزان پسر می‌باشد.

  که بیش از 80 درصد دانش‌آموزان در سطح ملی از حداقل توانایی خواندن (درک مطلب) برخوردارند. این در حالی است که طی سال 1995 با کاهش مختصری در این خصوص روبرو بوده‌ایم طی سال 1994 بالغ بر 95 درصد کل دانش‌آموزان از حداقل سطح تعیین شده برای خواندن بهره‌مند بوده‌اند که این میزان بر 93 درصد طی سال 1995 ، 96 درصد طی سال 1996 وحدود 96 درصد طی سال 1997 بالغ گردیده است.نمودار ذیل که مربوط به سطح مهارت دانش‌آموزان در فرایند نگارش است از رشد چشمگیر دانش‌آموزان مالزیایی طی سال‌های 1994 تا 1997 در این خصوص حکایت می‌کند.

همانند سایر مهارت‌ها، عملکرد مثبت دانش‌آموزان مالزیایی در ریاضیات (مهارت‌های عددی) روند روبه رشدی را نشان می‌‌دهد. به نحویکه طبق آمار بدست آمده طی سال 1994 بالغ بر9/68 درصد از کل دانش‌آموزان به گذار از سطح علمی تعیین شده در ریاضیات نائل آمده‌اند.عملکرد دانش‌آموزان در علوم تجربی برای نخستین بار طی سال 1997 مورد سنجش واقع گردید. یافته‌ها نشان می‌‌دهد که در این خصوص طی سالهای 1997 و 1998، 2/0درصد پیشرفت داشته‌ایم. 3/76 درصد دانش‌آموزان طی سال

1997و 5/76 درصد طی سال 1998 به گذار از سطح علمی تعیین شده در علوم تجربی نائل آمده‌اند.

:

مدارس ابتدایی

دو نوع مدرسه ابتدائی دولتی (مدارس ملی و مدارس چند ملیتی) درکشور مالزی وجود دارد. مدارس ملی به ارائه برنامه های آموزشی به زبان مالی مبادرت می نمایند. این در حالی است که آموزش در مدارس چند ملیتی یا به‌زبان "ماندرین" یا "تامیل" است. هر دو نوع این مدارس از طرح جدید مواد آموزشی تبعیت می‌نماید. مطالب درسی سراسری که به‌طور کامل طی سال 1988 تدوین گردیده مستمرا مورد ارزیابی قرار گرفته و به منظور هماهنگی با پیشرفت‌های آموزشی و بر طرف سازی چالش‌های جدید، غنی‌تر و عمیق‌تر می‌گردد.

:

آمار تحصیلی

در سطح ملی نرخ ورودی های مدارس ابتدایی طی سالهای 1991 تا 1997 بالغ بر90 در صد بوده است. میزان ورودی ها در این سال ها بیانگر ظرفیت سیستم آموزشی در فراهم نمودن امکان دسترسی به‌آموزش ابتدایی است. طی سال 1995 شاهد جذب تقریباً صد درصدی دانش‌آموزان پایه اول در مدارس ابتدایی می باشیم. یک عامل به‌وجود آوردنده این فرایند ممکن است در نتیجه سیاست وزارت آموزش مبنی بر فراهم سازی آموزش همگانی برای کلیه شهروندان مالزییایی باشد. در اوایل دهه 90 شکوفایی فضای اقتصادی کشور باعث مهاجرت افراد از کشورهای همسایه به‌منظور احراز شغل و شرایط زندگی بهتر گردید. در نتیجه وزارت آموزش ملزم به اجرای تعهدات خود را در جهت فراهم سازی امکانات آموزشی اولیه برای فرزندان مهاجران گردید که البته الزام به اجراء چنین تعهدی با یک سری مشکلات و دشواری‌هایی نیز همراه بوده است. جدول ذیل که نمایانگر نرخ ثبت‌نام کودکان غیر تبعه مالزی در مدارس ابتدایی است خود بیانگر تعهدات دولت در فراهم سازی آموزش همگانی برای کلیه افراد می باشد AFSANEH:

افزایش مداومی در نرخ ثبت نامی دانش آموزان مقطع آموزش ابتدایی بین سال های 1991 تا 1995 وجود داشته است  . در صد ثبت شده 93 در صد طی سال 1991، 94 در صد طی سال1992 ، 95 در صد طی سال 1994و 96 در صد طی سال 1995 بوده است. این در حالی است که طی سال 1998، کاهش مختصری در نرخ ثبت نامی کودکان ثبت شده است که عوامل بسیاری من جمله تمایل اولیاء به‌ثبت نام فرزندانشان در مدارس خصوصی و سیاست سخت‌گیرانه اخیر دولت در باز گرداندن کارگران خارجی به‌کشور مادری خود نقش داشته اند. با در نظر گرفتن تفاوت های موجود در میان نرخ ثبت نامی دانش آموزان دختر و پسر در نمودار فوق میتوان به سطح بالای حضور دانش آموزان دختر در مدارس آموزش ابتدایی بین سال های 1992 تا 1998 پی برد. تنها طی سال 1991 کاهش مختصری در میزان حضور دانش آموزان دختر نسبت به پسران مشهود بوده است که البته این موضوع نگران کننده نیست چرا که براساس سرشماری‌ به عمل آمده طی سال 1991، کاهش جمعیت سنی بالای شش سال تا یازده سال در میان دختران در قیاس با پسران مشهود می باشد. در این سنین تعداد دانش آموزان دختر(1319700نفر) و تعداد دانش آموزان پسر (1393800نفر)بوده است

ایران:

آموزش ابتدایی : مشتمل بردوره آموزشی 5 ساله ویژه کودکان رده های سنی 6 تا 11 سال می باشد.

اهداف مقطع آموزش ابتدایی

از جمله مهمترین اهداف مقطع آموزش ابتدایی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1-  برقراری فضای مناسب آموزشی جهت پیشرفت اخلاقی و اعتقادی دانش آموزان

2-  پرورش استعدادها و خلاقیتهای کودکان

3-  بهبود قدرت بدنی و جسمانی کودکان

4- آموزش خواندن ، نوشتن ، محاسبه و برقراری معاشرت اجتماعی با سایر اعضاء اجتماع

5-  آموزش مسائل بهداشت فردی و گروهی

برنامه های آموزشی

از جمله مهمترین برنامه های آموزشی مقطع آموزش ابتدایی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

علوم قرآنی و تعلیمات دینی انشاء و املاء فارسی

زبان فارسی ( خواندن و درک مطلب (

گ اجتماعی

علوم هنری ( نقاشی،خطاطی، کاردستی  (

علوم طبیعی و بهداشت

علوم ریاضی

ورزش و تربیت بدنی

:

اهداف کیفی آموزش ابتدایی

از جمله مهمترین اهداف کیفی مقطع آموزش ابتدایی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1-  اعمال تغییرات ساختاری در نظام آموزشی مطابق با نیازهای واقعی جامعه و برنامه توسعه جهانی به منظور رشد کیفیت و نرخ بهره وری داخلی آموزش و پرورش

2-  ارائه آموزشهای پایه به کودکان استثنایی

3-  اصلاح ساختار اداری و روشهای اجرایی حوزه آموزش

:

سیاستها ، استراتژی ها و اولویت های مقطع آموزش ابتدایی

از جمله مهمترین سیاستها ، استراتژی ها و اولویت های مقطع آموزش ابتدایی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- اصلاح و تغییر ساختار نظام آموزش ملی مطابق با نیازهای جامعه و توسعه ، ارتقا کیفیت و کارائی برنامه های آموزشی مقطع آموزش ابتدایی با رجوع به اسلام ، قرآن و سنت پیامبر (ص)در جهت گنجاندن ارزشهای روحی و معنوی در برنامه های آموزشی

2- توجه به قوانین ،برقراری همکاریهای گروهی ، تعهد به مشارکت در موضوعات سیاسی اجتماعی ، توجه به موضوع سلامت روانی کودکان

3- برقراری هماهنگی میان سیاست های فرهنگی سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی مورد پذیرش وزارت آموزش و پرورش با سایر سیاستگذاران ملی

4- کاهش نرخ ترک تحصیل و ایجاد علاقه و انگیزه ادامه تحصیل درمیان کودکان از طریق اولویت دادن به اجرای سیاست غلبه برمشکلات و کمبودهای آموزشی مقطع آموزش ابتدایی با توجه به تفاوت های قومی و فرهنگی

5- اعمال سیاستهای انعطاف پذیر در اجرای متدهای متفاوت آموزشی و بهره گیری از نیروی انسانی ، فضا ، ابزارها و امکانات آموزشی در جهت پاسخگویی به نیازمندیهای محلی مطابق با نوع و سطح آموزش ، جنسیت ، میزان علاقه مندی و استعداد دانش آموزان

6- اولویت دادن به آموزش معلمان و اجرای برنامه هایی در جهت ارتقاء موقعیت معلمان و تعیین موقعیت آنان در جامعه و اتخاذ سیستم آموزشی واحد به عنوان الگوی راهنما

7- تأکید بر اهمیت ارزیابی پیوسته و اصلاح روشها، سیاستها و برنامه های آموزشی

8- جلوگیری از ارزیابی های انحصاری و مقطعی آموزشی به ویژه در میان دانش آموزان مقطع آموزش ابتدایی

9- اولویت دادن به ارزیابی پیوسته نرخ مردودین و تجدیدیها ، بررسی دلایل و ارائه طرح هایی در جهت رفع مشکلات مذکور

10- ارائه برنامه های آموزش ابتدایی به کودکان سراسر کشور

11- اتخاذ و اجرای برنامه های مورد نیاز جهت ثبت نام کلیه کودکان و تمرکز منابع و تسهیلات در جهت جبران کمبودهای مناطق محروم

12- برقراری روابط همکاری با سازمانهای ذیربط، بسیج کلیه منابع و جلب توجه و مشارکت فعال دولت در جهت پرداختن به موضوعات فرهنگی ، حمایتی ، رفاهی و قانونی

13- تربیت کادر آموزش ابتدایی مناطق محروم و دور افتاده از طریق گسترش موسسات و دانشگا ه های تربیت معلم

:

مشکلات اصلی آموزش ابتدایی

از جمله مهمترین مشکلات مقطع آموزش ابتدایی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- عدم کیفیت و انعطاف ناپذیری محتوی و متدهای آموزشی و نادیده انگاشتن خلاقیت، نظم، مسئولیت پذیری و انجام فعالیت های گروهی

2- فقر اقتصادی و عدم تقبل هزینه های بالای آموزشی دانش آموزان توسط والدین و تأثیرات سوء آن بر آموزش فرزندان

- عدم تعهد والدین جهت گمارش کودکان رده های سنی10- 6 سال به مدارس ابتدایی به واسطه ضعف قوانین آموزشی کشور

4- عدم صراحت موضوعات آموزشی و عدم هماهنگی موضوعات مذکور با الگوهای پیشرفت کشور در نتیجه فقدان هماهنگی میان آموزش و بازارکار

5- ایجاد وقفه درکیفیت آموزش و روشها و تجهیزات داخلی به واسطه اعمال تغییرات سریع جهانی در زمینه توسعه علمی